Fullafk.com – Trt 1 televizyon kanalında yayınlanan Uyanış Büyük Selçuklu dizisinde geçen Türk Devletlerinin temelini kuran büyük vezir Nizamülmülk tarafından yaptırılan ve çok büyük alimler yetiştiren Nizamiye Medreseleri tarihteki önemi büyüktür. Büyük Selçuklular zamanında kurulan vezir Nizamülmülk’ün ‘ün adıyla anılan medreseler İmamı Gazali . En büyüğü, Bağdat ‘taki Nizamiye Medresesi olup, İsfahan, Nişapur, Belh, Herat, Basra, Musul ve Amul’da benzerleri vardı. Peki Nizamiye Medresesi nerededir, kimin zamanında kurulmuştur, hangi alimler yetişmiştir? Nizamiye Medreselerinin Başlıca Amaçları Nelerdir? İşte Ayrıntılar….
Nizamiye Medresesi nerededir, kimin zamanında kurulmuştur,
Nizam-ül Mülk’ün din alimleri ve devlet adamları yetiştirmek amacıyla kurduğu medreselerde o zaman yaygınlaşan Batını akımından insanları korumak, güçlü bir din eğitiminin yanında, İslam hukuku anlayışına uygun eğitilmiş güvenilir ve yetenekli yöneticileri yetiştirmektir. Dini sahada izlediği hoşgörülü ve birleştirici siyaseti, ülkeyi terk eden Kuşeyri ve Cuveyni gibi ünlü bilim adamlarının yurtlarına geri dönmelerini sağlamıştır. Bu hoşgörülü siyaseti, kendini medreselerde de göstermiştir. Çünkü, kurduğu Nizamiye medreseleri çeşitli düşüncelerin barınabildiği ilmi ve idari muhtariyete sahip üniversite karakteri taşıyordu. Nizamülmülk Irak, İaran ve Afganistan sınırları içerisinde bulunan Bağdat, Musul, Basra, Nişabur, Belh, Herat, İsfahan, Merv, Amul, Rey ve Tuş gibi büyük kentlerde çok sayıda bu tip medreseler kurdu.
Büyük Selçuklu İmparatorluğu Veziri Nizamülmülk’ün 1068 de Bağdat’ta açmış olduğu “Nizamiye Medresesi” Türk yükseköğretim tarihinde yükseköğretim kurumu olarak önemli bir kurumdur. Gazali, Nişabur Medresesi’de öğrenim gördükten sonra Bağdat’ta açılan “Nizamiye Medresesi” nde 1091-1095 yılları arasında “müderrislik” yapmıştır. Bu medrese Nizamiye Medreseleri’nin en büyüğü olarak Dicle kıyısında, şimdiki Gümrük Çarşısı civarındadır.
Nizamiye Medresesi’nde hangi alimler yetişmiştir?
Bağdat Nizamiye Medresesi’nde 6 bin, Nişabur Nizamiye Medresesi’nde ise 300-400 öğrencinin eğitim gördüğü rivayet edilir. Bağdat Nizamiye Medresesi’nde eğitim gören meşhur kişilerden bazıları şunlardır: İbn Tümert, Ebu Bekir Muhammed b. Velid, İbn Asakir, İmadüddin el-İsfahanî.
Nizamiye Medreselerinin Başlıca Amaçları:
1) Din adamı yetiştirmek,
2) Yoksul ve yetenekli öğrencileri okutup topluma kazandırmak,
3) İmparatorluğun yönetimi için memur yetiştirmek,
4) Devlet adamlarını eğitmek,
5) Bilginleri bir görev ve maaşla medreselere bağlayıp denetim altında tutmaktır.
